तशी पद्धत आहे म्हणुन

आज सकाळी कृपाली व बाळाला घेऊन दवाखान्यात रुटीन चेकअप साठी गेलो होतो. बरोबर आई सुद्धा होती. आई म्हणजे माझ्या सासुबाई. माझे आई-वडील, भाऊ, लहान बहीण सगळे नाशिकला असतात. मी कामा निमित्त पुण्यात असल्यामुळे कृपालीची आई आमच्या बरोबरच असते (मागिल लेखांमध्ये ज्यांना मी आई म्हटले आहे त्या ह्या माझ्या सासुबाई). माझ्या आईने आम्हां भावंडांना, मोठ्या भावाच्या व लहान बहिणीच्या मुलांना कधीच कसली गुटी पाजली नाही. एवढच काय आम्हाला कोणालाच फॅरेक्स, सेरेलॅक, ग्राईप वॉटर वै. काहीच कधी दिले नाही. तिचे सांगणे एवढेच - बाळाच्या आईने भरपुर आणी पौष्टीक असे सर्व खाल्ले पाहीजे, तिने पथ्य व्यवस्थित पाळली पाहीजेत, म्हणजे बाळाला तिच्या दुधातुन सर्व काही मिळते. बाळाची वाढ व्यवस्थित होते, त्याला पुढे कसले त्रास होत नाहित. अहो, लहानपणी आई आम्हा तीन्ही भावंडांना कारल्याचा भरपुर रस काढुन प्यायला द्यायची.
माझ्या आईचा पहिल्यापासुनच बाळाला गुटी वै. देण्याला विरोध. तिने कृपालीला, तिच्य आईला, मला बजावुन ठेवले होते त्याबद्दल, तरी त्यांनी बाळाला गुपचुप गुटी दिली.
आज मुद्दाम आईला (सासु) सुद्धा डॉक्टर कडे घेऊन गेलो होतो. त्यांचे गैरसमज दुर करायला. डॉक्टरांनी बाळाला व कृपालीला तपासुन दोघेही व्यवस्थित आहेत म्हणुन सांगितले. बाळाची प्रगती उत्तम आहे. वजन चांगले 500ग्रॅम वाढले आहे. डॉक्टरांनी सांगितले, बाळाची प्रगती एकदम चांगली आहे.
दोघींनी एकदमच सांगितले, बाळ दुध प्यायला की लगेच शी करतो म्हणुन. डॉक्टरांनी सांगितले की ते एवढ्या लहान मुलांच्या बाबतीत स्वाभविक असते. मग त्यांनी नीट समजावुन सांगितले. एवढ्या लहान मुलांना मोठ्यांसारखे शी-शु धरुन ठेवता येत नाही. त्यांचा त्या अवयवांवर ताबा अजुन आलेला नसतो. त्यामुळे पोटात मल-मुत्र तयार झाले की ते लगेच बाहेर पडते. आणी सगळ्यात महत्वाचे म्हणजे, माणसांना काहीही खाल्यावर त्याचा निचरा होण्यासाठी सहा तासांचा अवधि लागतो. त्यामुळे ते जी शी आता करत आहेत ती साधारण सहा तासा पुर्वी प्यायलील्या दुधाची असते. त्यात काळजी करण्याचे काहीच कारण नसते. मग मीच सांगितले की दोघींनी बाळाला, तो सारखी शी करतो म्हणुन गुटी उगाळुन दिली म्हणुन. आधि डॉक्टर गुटी का दिली म्हणुन चिडले. मग त्यानी विचारले गुटीत काय काय होते. तर आईंनी सांगितले बदाम, खारीक व आणखी काहीतरी. आता हे आणखी काहीतरी म्हणजे काय हे दोघींना ही माहित नव्हते. डॉक्टरांनी विचारले, ज्या पद्धार्थात काय-काय वस्तु किती प्रमाणात आहेत हेच महित नसेल तो पद्धार्थ बाळाला देण्याचे कारणच काय? झाले. . आता ह्यावर काही उत्तर नव्हते. मग डॉक्टरांनी गुटीचा फॉर्म्युला आणि ते देण्याचे कारण सांगितले. बहुतेक गुट्यांमध्ये थोड्या प्रमाणात अफु मिसळलेली असते. बाळ सारखे रडते म्हणुन त्याला गुटी देतात कारण गुटी दिल्यावर बाळ बराच वेळ शांत झोपतं. ते शांत झोपण्याचे कारण त्यातील अफु असतो. अफु मुळे बाळ बराच वेळ गुंगित असते. आता हे तुम्हाला महित होते काय? हि गोष्ट बहुतेक बायकांना माहित नसते. बहुतेक घरांमध्ये मुलांच्या बाबतीत, बाळंतिणीच्या बाबतीत, बर्‍याचशा गोष्टी निव्वळ तशी पद्द्त आहे म्हणुन केल्या जातात. त्या मागे शास्त्रिय कारण असे काही नसते. गुटी का द्यायची तर "बारा दिवसांनी देतात", "बाळाला सव्वा महिना होईस्तोवर बाहेर काढायचे नाही" - त्याला सकाळचे कोवळे ऊन सुद्धा दाखवात नाहीत. "त्याच्या जन्मवारी त्याला आंघोळ घालायची नाही". आता तुम्हीच सांगा "बाळाला जॉंन्सन बेबी पावडर लावलीच पाहिजे" ही पद्धत कोणी तयार केली? डॉक्टरांनी सांगितले, तुम्हाला बाळ नशेत ठेवायचे असेल तर अवश्य त्याला गुट्या पाजा. पुर्वी घरातिल वयस्कर बायका, आजी स्वत: गुटी बनवायच्या तेव्हा कमीतकमी त्यात काय घतले आहे ते माहित तरी असायचे, आता बाजारातुन विकत आणतात आणि उगाळुन देतात, त्याची खात्री कोणी घ्यायची. जॉंन्सन बेबी प्रॉडक्टस मध्ये लहान मुलांसाठी विशेष असे काहिच नसते हे सिद्ध झाल्यामुळे, महाराष्ट्र एफ.डी.ए. ने खोट्या जाहिराती केल्या बद्दल कंपनी वर खटला दाखल केला आहे आता बोला.
आपण एखादी गाडी नविन घेतो तेव्हा मेक़ॅनिकला विचारुन तो सांगेल तेच पेट्रोल, तेल टाकतो. मग बाळाच्या बाबतीत आम्ही डॉक्टर जे सांगतो ते का करत नाहीत. तेव्हा गाडी पेक्षा आपलं मुल जास्त किमती आहे हा विचार तुमच्या मनात येत नाही का?

घरात पाळल्या जाणार्‍या बर्‍याच पद्धती ह्या, "तशी पद्धत आहे" म्हणुन पाळल्या जातात. त्या मागची कारणे किती जण सांगु शकतात? कधी याचा विचार केला आहे?